PAH’IN TARİHÇESİ -19.9- WATKİNS, PROSTASİKLİNİ İLK KEZ PPH ÜZERİNDE DENEDİ - 2024.11.16

PAH’ın Tarihçesi -19.9- Watkins, Prostasiklini İlk Kez PPH Üzerinde Denedi

1980 - W. David Watkins

1980 yılında,W. David Watkins'in liderliğindeki Harvard Tıp Fakültesi ekibi, "Prostacyclin and Prostaglandin E1 for Severe Idiopathic Pulmonary Artery Hypertension (Prostasiklin ve Prostaglandin E1'in Şiddetli İdiopatik Pulmoner Arteriyel Hipertansiyon (IPAH) Tedavisinde Kullanımı)" başlıklı çalışmalarında, şiddetli idiopatik pulmoner arteriyel hipertansiyon (IPAH) tedavisinde prostasiklin ve prostaglandin E1'in etkilerini inceledi. Araştırma, bu biyolojik maddelerin IPAH üzerinde nasıl etkili olabileceğini ortaya koydu.

Özellikle, prostasiklinin (PGI2) güçlü vazodilatör etkileri vurgulandı. Prostasiklinin kan damarlarını genişletme, pıhtılaşmayı engelleme ve damarları koruma özellikleri, onu değerli bir tedavi adayı haline getirdi. Sentetik formu olan epoprostenol, IPAH'ta ilk kez kullanıldığında, kan basıncında düşüş, kalp yükünde azalma ve hastaların egzersiz kapasitesinde artış gözlemlendi. Bu bulgular, prostasiklin bazlı tedavilerin geleneksel yöntemlere göre daha başarılı olduğunu gösterdi.

Watkins ve ekibi, prostasiklinin primer pulmoner hipertansiyon (PPH) tedavisinde etkili bir vazodilatör olabileceğini duyurdu ve modern PAH tedavisinin temellerini attılar. Ancak, bu tedavilerin uygulanmasında bazı zorluklar ve stabilite sorunları bulunduğunu belirttiler. Ayrıca, tedavinin uzun dönem etkinliklerinin daha fazla araştırma gerektirdiğini vurguladılar. Bu bulgular, PAH tedavisindeki sonraki gelişmelere temel oluşturdu.

Prostasiklin (PGI2) ile Prostaglandin E1 (PGE1) karşılaştırıldığında

Düşünün ki vücudunuzdaki kan damarları bir şehirdeki yollar gibidir:

PROSTASİKLİN (PGI2):

• Özellikle akciğer damarlarına odaklanır (tıpkı şehrin ana arterlerine öncelik vermek gibi)
• PAH ve ateroskleroz tedavisinde tercih edilir
• Trombosit aktivasyonunu engeller (yani yolda trafik tıkanıklığını önler)
• Uzun süreli etki gösterir
• Akciğer damarlarında daha güçlü genişleme sağlar. Başka bir ifadeyle pulmoner dolaşıma özgü bir damar genişletici.

PROSTAGLANDİN E1 (PGE1):

• Vücuttaki tüm damarlarda genel bir etki gösterir (şehrin tüm sokaklarını etkiler)
• Yenidoğan kalp hastalıkları ve erektil disfonksiyon tedavisinde kullanılır
• Daha kısa süreli etki gösterir
• Sistemik (tüm vücutta) kan basıncını düşürür

SOMUT ÖRNEK: Prostasiklin'i, sadece akciğerlerdeki tıkalı ana yolları açan özel bir ekip gibi düşünebilirsiniz. Çok spesifik bir alanda, uzun süre çalışır.

Prostaglandin E1'i ise şehrin tüm yollarını genel olarak düzenleyen, ama etkisi daha kısa süren bir trafik ekibi gibi düşünebilirsiniz.

1950'lerde Dr. Dresdale, PAH tedavisinde önemli bir eksikliğe dikkat çekti: Akciğer damarlarına özel etkili bir vazodilatöre ihtiyaç vardı. Bu arayış otuz yıl sonra yanıtını buldu. 1980'de Watkins'in çalışmaları, prostasiklinin (PGI2) tam da Dresdale'nin tanımladığı özelliklere sahip olduğunu gösterdi. PGI2, akciğer damarlarında seçici etki gösterirken, PGE1 tüm vücuttaki damarlarda genel bir genişleme sağlıyordu. Bu özelliği, prostasiklini PAH tedavisi için ideal bir aday haline getirdi.

Gelecek Konu: PAH’ın Tarihçesi -19.10- Rubin, Prostasiklinin İlk Klinik Çalışmasını Gerçekleştirdi 

KAYNAKÇA:

1. Pulmoner Arteriyel Hipertansiyonun Tarihçesi - Bölüm 2 (1891 - ) (pahssc.org.tr)
2. Primary Pulmonary Hypertension - Volume 99 - Lewis J. Rubin, Stuart Rich
3. PROSTACYCLIN AND PROSTAGLANDIN E1 FOR SEVERE IDIOPATHIC PULMONARY ARTERY HYPERTENSION - The Lancet

Yazan: Kamil Hamidullah
Oluşturma Tarihi: Kamil Hamidullah / EKİM 2018
Önceki güncelleme: 
Son güncelleme: Kamil Hamidullah / KASIM 2024

Önceki Konu: PAH’ın Tarihçesi -19.8- Vane, Prostasiklini Keşfeti ve Sentetik Versiyonu Olan Epoprostenolü Sentezledi

#PulmonerHipertansiyon #PAHSSc #PulmonaryHypertension #NadirHastalık #RareDisease