PAH’IN TARİHÇESİ -20.4- KUMBASAR, YURTDIŞI MERKEZLİ TÜRKİYE'NİN İLK AKCİĞER NAKLİ PROGRAMINI BAŞLATTI. 'KUMBASAR'IN LİSTESİ' - 2024.11.21

PAH’ın Tarihçesi -20.4- Kumbasar, Yurtdışı Merkezli Türkiye'nin İlk Akciğer nakli Programını Başlattı. 'Kumbasar'ın Listesi'

2005 - Dr. Özlem Özdemir Kumbasar - Schindler'in Listesi'nden İlhamla, Kumbasar'ın Listesi.

2004 yılına gelindiğinde, Pulmoner Hipertansiyon Hasta Dayanışma Grubu (PHA-Turkey) üyeleri arasında hastalığı ciddi boyuta ulaşmış ve akciğer naklinden başka tedavi şansı kalmayan hastalar ortaya çıkmaya başladı. Bu durum, yeni tedavi yöntemleri arayışını beraberinde getirdi.

Tam da bu dönemde, Dr. Necip Göksel Kalaycı (1939-2005), İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi Bölümü'nde Türkiye'nin ilk akciğer nakli programını başlatma hazırlıklarını yürütüyordu. 2004 yılında ekibiyle birlikte üç çift taraflı akciğer nakli denemesi gerçekleştirdi. Ancak bu ilk denemelerde başarı sağlanamadı ve hastalar kaybedildi.

Dr. Necip Göksel Kalaycı (1939-2005), Türkiye'de akciğer nakli alanında öncü adımlar atmaya hazırlanan bir bilim insanıydı. İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi Bölümü'nde, 2004 yılında Türkiye'nin ilk akciğer nakli programını başlatmaya hazırlanıyordu. Aynı yıl ekibiyle birlikte üç çift taraflı akciğer nakli gerçekleştirdiler.

Ne yazık ki Dr. Kalaycı, 11 Kasım 2005'te, hastane otoparkında kanser nedeniyle kaybettiği bir hastasının yakını Yusuf Cevahir tarafından düzenlenen silahlı saldırıda hayatını kaybetti. Sağlıkta yaşanan bu trajik şiddet olayı, göğüs cerrahlarını yıllarca akciğer nakli gibi kritik bir alanda çalışmaktan alıkoydu. Böylece Türkiye'de akciğer nakli çalışmaları yeniden durdu.

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Yerleşkesi Kardiyoloji Bölümü'nde tedavi gören PHA-Turkey üyesi Ümit Atlı (1970-2020), tedavisi olmayan son evre nadir akciğer hastalıkları için çözüm arayan Dr. Özlem Özdemir Kumbasar ile tanıştı. Dr. Kumbasar, aynı dönemde Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Yerleşkesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı’nda bu hastalar için tedavi seçenekleri araştırıyordu. 2004 yılında başlayan süreç, Türkiye'de organ nakli tarihinde yeni bir dönemin kapılarını açtı. Bu başarı hikayesinin kahramanlarından biri, Avusturya'da başarılı bir akciğer nakli geçiren Menderes Esat Seymen (1971-2010)'di. Seymen'in öncülüğü ve Ümit Atlı'nın mükemmel Almanca dil becerileri ve koordinasyon yetenekler (iş bitiriciliği) sayesinde, Türkiye ile Avrupa'nın önde gelen üniversiteleri arasında köprüler kuruldu.

İlk olarak Ankara Üniversitesi ile Viyana Üniversitesi arasında akciğer nakli için işbirliği başlatıldı. Ardından, kalp-akciğer nakli ihtiyacı olan hastalar için Hannover Tıp Fakültesi ile de benzer bir anlaşma sağlandı. Her iki merkez de Türk hastaların kabulü için gerekli şartları belirledi ve bu şartlar, PHA-Turkey'in girişimleriyle Türkiye'deki resmi makamlardan onay aldı.

Programın resmiyet kazanmasında en önemli adım, Dr. Özlem Özdemir Kumbasar'ın Akciğer Nakli Sorumlu Hekimi görevini üstlenmesi oldu. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Yerleşkesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, yurtdışı nakil merkezlerinin resmi muhatabı olarak belirlendi ve tüm süreçlerin koordinasyonu bu kurumda toplandı.

Dr. Kumbasar'ın liderliğindeki program çift yönlü işlev gördü:

1. Nakil öncesi süreçte uygun hastaların belirlenmesi, yönlendirilmesi ve nakile hazırlanmaları (pulmoner rehabilitasyon gibi) 
2. Nakil sonrası hasta takiplerinin koordinasyonu (komplikasyonların yönetimi gibi)

Bu yapılanma, Türkiye'nin yurtdışı merkezli ilk sistematik organ nakli programı olarak tarihe geçti ve sonraki yıllarda birçok hastanın hayatını kurtaracak başarılı nakillerin yolunu açtı. Program zamanla gelişti ve büyüdü. Türkiye'nin dört bir yanından hastalar programa dahil olmaya başladı. Süreç içerisinde, İstanbul Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nden Dr. Gül Dabak da programa katıldı. Bu değerli işbirliği sayesinde, yaş ve cinsiyet farkı gözetmeksizin 25'ten fazla hastaya Nefes oldular.

2006 yılında PHA-Turkey üyesi Serpil Selvi (1973-2021), Türkiye'nin 3. akciğer nakli yapılan hastası olurken, Pulmoner Hipertansiyon Derneği başkanlarından Ümit Atlı ise 2007'de, Pulmoner Arteriyel Hipertansiyon (PAH) sebebiyle akciğer nakli yapılan ilk PAH hastası oldu. Akciğer nakliyle hayata tutunan hastalar, Schindler'in Listesi'nden esinlenerek bu süreci "Kumbasarın Listesi" olarak adlandırdılar.

Not: Yapay zekayla görseli zenginleştirdik. Sol baştan, Hasan Saruhan (1971-2012), Emel Gülsevim (1981-2013), Mustafa Kırat (1969-2015), Dr. Özlem Özdemir Kumbasar, Kamil Hamidullah, Serpil Selvi ve Ümit Atlı

Gelecek Konu: PAH’ın Tarihçesi -20.5- Kutlu, Türkiye'nin ilk Başarılı Akciğer Naklini Gerçekleştirdi 

Yazan: Kamil Hamidullah
Oluşturma Tarihi: Kamil Hamidullah / EKİM 2018
Önceki güncelleme: Kamil Hamidullah / KASIM 2024
Son güncelleme: Kamil Hamidullah / OCAK 2025

Önceki Konu: PAH’ın Tarihçesi -20.3- Nuran Sağlam, Türkiye'nin ilk Akciğer Nakli Olan Hastası (Yurt Dışı Merkezde)

#PulmonerHipertansiyon #PAHSSc #PulmonaryHypertension #NadirHastalık #RareDisease #AkciğerNakli