COVİD -19 VE PULMONER HİPERTANSİYON TOPLULUĞU - 2020.03.11
Koronovirüs ve Pulmoner Hipertansiyon Topluluğu için Tavsiyeler:
İsmim Roham Zamanian. Stanford Üniversitesi Tıp Merkezi Yetişkin Pulmoner Hipertansiyon Programı Başhekimiyim. Koronovirüs, Pulmoner Hipertansiyon konusundaki gelişmeleri, aynı zamanda, Camiamızın ve Pulmoner Hipertansiyon hastalarının düşünmeleri gereken detaylar konusunda biraz bilgi verebilmek amacıyla karşınızda bulunuyorum.
Topluluğumuzda, başlamamız gereken ilk nokta, bu konuda çok endişe olduğunun ve hem medya hem sosyal medyada çok fazla bölük pörçük, ufak tefek bilgi bulunduğunun hastaların bilmesidir. Hastaların genelde bilgi için başvurmaları gereken ilk yer CDC (Amerikan Hastalık Kontrol Merkezleri) ( Centers for Disease Control and Prevention) web siteleri ve kendi ülkelerindeki sağlık hizmet sistemi web sitesi olmalıdır. CDC web sitesiyle oldukça güncel olanlar Koronavirüs, CDC veya COVID-19 CDC ‘ye baktıklarında, hem hastalara, hem de doktorlara yönelik çok detaylı bilgi bulabilirler.
Hastaların farkında olmaları gereken ikinci nokta, bunun bir viral (virüsün yol açtığı) enfeksiyon olduğu ve kısmen bulaşıcı aynı zamanda hasta sağlığı üzerinde çok etkili olduğudur. Koronavirüs hastalık riskine yatkın hastalar için daha çok tehlike olasılığı taşıdığı görülmektedir. Bu nedenle, PH hastaları ve aynı zamanda yaşlılar dikkat etmelidirler. Bu konuda, bir dereceye kadar çok fazla panik bulunmaktadır. Fakat kanımca hastalar ve tıbbi görevliler, herkes, hepimiz, hekimler kendi hijyenimizin sorumluluğunu almakla yola çıkmalı ve el yıkamanın azami önem taşıdığını bilmeliyiz. El dezenfektanları iyidir ancak gerekli değillerdir. Temel ve esas olan, el yıkama teknikleridir. Bu konuda, aranabilecek çevrim içi birçok video vardır. Sadece önemli olan bunları mümkün olduğu kadar sık uygulanmasıdır.
Hastalarıma yapmaları gereken ikinci söylediğim nokta gereksiz ortamlardan kaçınmalarıdır. Bir arkadaşı ziyaret edip etmemeniz size bağlıdır. Ancak şu durumda ünüversiteler bile sınıflarını çevrim içi (online) olarak yürütme değişikliği yapmışlardır. Bir yolculuğa çıkmayı planlıyorsanız, söz konusu seyahatı geciktirmeye çalışmanız yararlı olur. Çok büyük bir organizasyona gitmeyi düşünüyorsanız, ancak kiminle ve nasıl görüşeceğinizi çok fazla kontrol edemeyecek iseniz, katılımınızı tekrar gözden geçirmek akıllıca olur. Bunu ben kendi ailem için yapıyorum, hastalarım için yapıyorum ve bunun başlayacağımız ilk nokta olduğunu düşünüyorum.
Üzerinde düşünülecek noktalardan bir diğeri sağlık hizmetiniz konusunda, sizin için irtibat kişisinin kimler olduğudur. Pulmoner Hipertansiyon Merkezinin bir parçası olan her hasta kendi PH uzmanlarına erişebilmelidir. Esasında, gerçekten, üst solunum yolu belirtileri var mı fikrinden başlamak gerektiğini düşünüyorum. Ateş var mı ve sın zamanlarda yolculuk yaptınız mı veya kuşkulu bölgeleri ziyaret etmiş kişilerle temasınız oldu mu? Uluslararası destinasyonlar / gidilebilecek yerler CDC tarafından halihazirda liste halinde belirtilmektedir. Bu konu hakkında en zor nokta, olağan cinste bir grip ve üst solunum yolları enfeksiyonu olmadığıdır. Tedbirli olmanın ve sağlık hizmetleri sistemiyle iletişimde olmanın, sizinle ilgili bilgiyi, itibarlı bir kaynaktan almanın başlangıç için iyi bir nokta olacağını zannediyorum.
Hijyen ürünlerine ulaşılabilir olmak her zaman iyiydir. El dezenfektanlarını bulabilmek, saçma bir şekilde zorlaşmıştır ve gerekli değillerdir. İlk olarak, önerilmiş olup bulmanız gereken el dezenfektanları %60 veya daha fazla alkol içerirler. Bu besbellidir ancak hastalar ellerini yıkamak için, votka gibi içilebilen alkol veya ispirto içeren solüsyonları kullanmamalıdır. Buna ihtiyaç olmadığı bir gerçektir. Esasında ılıksu yanısıra antibakteryal sabun kullanmalı ve el yıkama tekniklerini uygulamalısınız. Yine süreyi ve düzgün el yıkamanın nasıl yapıldığını web sitelerinden öğrenebilirsiniz. Kanımca, böyle ürünün temin edilmesi yeterlidir.
Hastalara hem kendileri hem de diğer kişilerin güvenliği için doktorları tarafından kendilerini izole etmeleri ve evlerinde karantinaya almaları söylenebilir. Eğer böyle bir durum söz konusu ise, 7, 14 gün veya kaç gün yapmaları söylenmiş ise, onlara yetecek erzaklarının bulunması tabii ki gerekecektir. Ancak bu konuda, bir plan, hem bir iletişim hem de destek planı yapmış olduğunuzdan emin olun. Bizim sorumluluğunu üstlendiğimiz PH hastalarının çoğunun , aynı zamanda onlara destek olan aileleri var. Bu nedenle kanımca bu süreci atlatmanıza yardım edecek böyle destek mekanizmalarını iyice düşünmelisiniz.
Sihirli hiçbir şey yok. Dışarı koşup tüm dünyanın tuvalet kağıdını almanıza gerek yok. Çok miktarda su şişesi almanıza ihtiyaç yok. Esas gerekli, eğer karantinaya ihtiyacınız olursa, bazı planların hazır olmasıdır. Daha önemli nokta hastalarla hiçbir şekilde temasta olmalarını önlemek veya onların başka hastalarla farkında olmadan irtibat kurabileceği durumları önlemektir.
Stanford Ekibi olarak, pulmoner hipertansiyonlu durağan durumda olan veya uzun süreyle belirgin semptomlarında değişiklik olmamış hastalarımızı, bir sağlık hizmeti ortamında hastalığa maruz olma olasılığına karşı, kliniğe gelmemelerini söylemeye yatkınız. Ancak yine de, bu konuda detayları almak zordur. Hastanın pulmoner hipertansiyon konusunda ilk pulmonoloğuna (göğüs hastalıkları uzmanına) veya ilk bakımını sağlayan hekime başvurmasına kendi hekimi karar vermelidir.
Grip iğnesi veya aşısı açısından aşının bu Koronavirüs gerginliğine yararlı olmamasına rağmen, yine de, hastalarımı henüz yaptırmamışlarsa, aşıyı arayıp yaptırmalarını teşvik ediyorum. Etrafta dolaşan çok çeşitli virüslerin olduğunu düşünmeliyiz. Bunun üzerine çok odaklanmış bulunduğumuz Koronavirüs yanısıra patojen (hastalık mikroplarına) solunumla ilgili diğer virüslere karşı hastalarımızın aşı olmalarını garantiye almak isteriz. Bu nedenle tavsiyemizde bir değişiklik olmayacaktır. Başka bir bakış açısı, posta ile siparişle rutin olarak ilaçlarını alan hastalara bu eklenmeli ve hastalar bu konuda bilgilendirilmelilerdir. Yine özel bir tavsiyede bulunmadan yedekler konusunda ve elinizde bulunanlar için önceden plan yapmanızın iyi bir alışkanlık ve iyi bir uygulama olduğunu eklemeliyiz.
Zannediyorum söylenecek diğer bir nokta durumun yavaş yavaş evrim geçirmekte olduğudur. Hastalar önceden belirttiğim gibi uygun kaynaklarla güncel kalmalılar ve esas veya pulmoner kardiyolog hekimlerinin tavsiyelerine uymalıdırlar.
Bu dinamik bir durumdur. Değişen noktalar vardır ve protokoller ve prosedürler değiştikçe ve eğer kayda değer değişiklik varsa, hastalar konuyla ilgilenmeli ve CDC güncellemelerini göz önüne almalıdırlar. Tabii ki başka bir takip (follow up) mülakatı yapmış olmaktan ve sizi Stanford’da olan veya geniş anlamda pulmoner hipertansiyon hastaları için güncellemeler konusunda bilgilendirmekten memnunuz.
İsmim Rohan Zamanian. PH hekimiyim ve hastalarımın nadir ve harika olduklarının farkındayım.
PAHSSc için Türkçeye çeviren, İstanbul Sorumlularımızdan Sn. Değer Kesimoğlu’na teşekkürlerimizle.
Learn more about pulmonary hypertension trials at www.phaware.global/clinicaltrials. Never miss an episode with the phaware® podcast app. Follow us Phaware Global Association on Facebook, Twitter, Instagram, YouTube & Linkedin Engage for a cure: www.phaware.global/donate #phaware #phawareMD #Coronavirus #COVID19 Stay up to date with the latest on Coronavirus Disease 2019 at the CDC Website.