TEDAVİ MERKEZLERİ S.S.S ÜYELİK E-DERGİ GÖNÜLLÜ OLUN HATIRA ORMANI

+90 850 885 27 11

pahssc@gmail.com

ANASAYFA
KURUMSAL
- Hakkımızda
- Vizyon Misyon
- Tüzük
- İşbirlikler
- Kurucular
- Kurullar
- Tarihçe
- KVKK
- Dökümanlar
- Almanak
- Faaliyet Raporları
- Basinda Biz
- Mali Tablolar
HAKKIMIZDA
VİZYON MİSYON
TÜZÜK
İŞBİRLİKLER
KURUCULAR
KURULLAR
TARİHÇE
KVKK
DÖKÜMANLAR
ALMANAK
FAALİYET RAPORLARI
BASINDA BİZ
MALİ TABLOLAR
HASTALIKLAR
HABERLER
DUYURULAR
ETKİNLİKLER
HASTALIK ÖYKÜLERİ
VİDEO
ANKETE KATIL
İLETİŞİM

PAHSSc, Nadir Hastalıklar Gününü Destekliyor

AKCİĞER NAKLİNİN TARİHÇESİ -2- KEŞİFLER VE GECİKEN İLERLEMELER: ORGAN NAKLİ TARİHİNDE KAYIP DÖNEM - 2025.03.07

Akciğer Naklinin Tarihçesi -2- Keşifler ve Geciken İlerlemeler: Organ Nakli Tarihinde Kayıp Dönem

Kayıp Dönem

Organ nakli tarihinde birçok önemli keşif, bilim insanları tarafından bilerek ya da bilmeyerek, tesadüfen ya da yanlışlıkla yapılmış ancak işlevi anlaşılamadığı için uzun süre göz ardı edilmiştir. 20. yüzyılın ilk yarısına kadar yaşanan tutuculuk, bu alandaki araştırmaları kısıtlamış ve ilerlemeyi geciktirmiştir. Bu dönemde yapılan keşifler, sanki karanlıkta kalmış; ancak yıllar sonra gerçek değerleri fark edilmiştir.

İkinci Dünya Savaşı, tıp alanında birçok zorunlu yeniliği beraberinde getirmiş; savaşın acımasız koşulları, aniden ortaya çıkan ve sayıca çok olan yaralılara etkili ve hızlı tedavi sağlama ihtiyacını dayatmıştır. Bu durum, doku ve organ nakli araştırmalarına beklenmedik bir ivme kazandırmış olsa da, 1949 yılında transplantasyon ve immünoloji (organ nakli ve bağışıklık bilimi) arasındaki kritik ilişkinin keşfine kadar geçen süreç, adeta bir "kayıp dönem" olarak tarihe geçmiştir. Bu dönemde, organ nakliyle ilgili potansiyel gelişmelerin nereye evrileceği bir türlü anlaşılamamış, tıpkı gözlerimizin önündeki gözlüğü nerede unuttuğumuzu bilemeden, karanlıkta el yordamıyla aramak gibi bir belirsizlik hakim olmuştur. Nihayet 1949'daki keşif, bu karanlık dönemi aydınlatan bir fener işlevi görmüş ve organ nakli alanında yepyeni bir çağın kapılarını aralamıştır.

Bilimsel keşiflerin zamanından önce yapılması ve değerinin anlaşılamaması, tıp tarihinde nadir görülen bir durum değildir. Antihuman globulin testi, bunun en çarpıcı örneklerinden biridir. 1945 yılında Robert Royston Amos Coombs (1921-2006) tarafından bilim dünyasına tanıtılan ve adıyla anılan 'Coombs testi', aslında 37 yıl önce, 1908 yılında İtalyan serolog Carlo Moreschi (1876-1921) tarafından bulunmuştu. Coombs, daha sonra Moreschi'nin çalışmasını keşfetmiş ve bilimsel dürüstlükle bu önceliği kabul etmiştir.

Antihuman globulin testi, kan hücrelerindeki antikorları tespit etmede kullanılan değerli bir yöntemdir. Bu test, hemolitik anemi, yenidoğan sarılığı ve otoimmün hastalıkların tanısında önemli rol oynar. Organ nakli açısından ise yaşamsal öneme sahiptir, çünkü alıcı ve verici arasındaki immünolojik uyumu değerlendirerek olası organ reddini önceden tahmin etmeye yardımcı olur. ² Böylesine değerli bir testin keşfinden sonra neredeyse yarım yüzyıl boyunca uygulamada kullanılamaması, bilim tarihinin acı bir ironisidir.

Organ nakli tarihindeki bu kayıp dönem, yalnızca antihuman globulin testi ile sınırlı değildir. Birçok önemli keşif ve teknik gelişme, dönemin bilimsel paradigması içinde değerlendirilememiş, uygulamaya konulamamış veya unutulmuştur. Bunun en büyük nedeni, organ nakli ve immünoloji arasındaki temel ilişkinin anlaşılamaması olmuştur. Oysa özellikle organ nakli gibi multidisipliner bir alanda, immünoloji, cerrahi ve farmakoloji gibi farklı disiplinlerin bir araya gelmesi, başarıyı getiren en önemli faktörlerden biridir. İmmünolojik tepkimelerin organ reddindeki rolü anlaşılmadan, organ naklinin başarılı olması imkansızdı.

Bugün, modern organ nakli prosedürlerinin temelini oluşturan bilimsel anlayışın çoğu, bu "kayıp dönem" sırasında keşfedilmiş ancak değeri anlaşılamamış buluşlara dayanmaktadır. Tıp tarihi, bu tür keşiflerin zamanla nasıl değer kazandığını ve insanlığın hizmetine sunulduğunu gösteren örneklerle doludur. Organ nakli alanındaki gelişmeler, bilimsel sabır ve sebatın, bazen onlarca yıl sonra bile meyvelerini verebileceğinin en güzel kanıtıdır.